මටත් දැන් පුලුවනිය පොද වැස්සෙ තනි වෙන්න

සඳ නොමැති අහස මත
තරු රටා අමුණන්න
හිරු ගිලෙන සැඳෑවක
මුහුදු වෙරළේ තනිවෙන්න

මහ මගදි හමුවුවද
නොදුටුවා සේ ඉන්න
මතකයන් රැඳි උයන් කොන
වෙන උන්ට පවරන්න

ප්‍රේමයට වඩා ලොකු
ජීවිතය විඳ ගන්න
මටත් දැන් පුලුවනිය 
පොද වැස්සෙ තනි වෙන්න

මතක සුවඳ

කම්හලක අච්චුවක
වඩා මා අතට පත්වුන
ගිය වරත් ඇලවූ
එකම පහන් කූඩුවක
සෙවූයෙමි කාටත් හොරෙන්
යන්තමින් මතකයේ රැඳි
බට ලීයක සුවඳ

නිලි වැස්සට තෙමීනෙන් පසුව

කත්‍යානා අමරසිංහ ගේ නිලි වැස්ස නිකුත් වී තිබෙන්නේ 2015 දීය (දෙවන මුද්‍රණය ). මම කියවන්නේ 2018 දීය. ඉතින් මේ පොත සහ  මම අතර සිදුවූ කතා බහයි..

රජ කතාවක් දැනගත් සැනින් මම සොයන්නේ වීරයන් සහ ඔවුන්ගේ සූර වීර කතාය. ඒ අතරතුර පෙම් කලාට කමක් නැත. එවිට කතාව ලස්සන වෙයි. ඒ පොත කියවන්නට පෙර මා තුල ජනිතවූ බලාපොරොත්තුවයි. ඒත් සූර වීර කම් සියල්ල අභිබවා ප්‍රේමයම ඉස්මතුවන විට? මම

බලාපොරොත්තු සිඳ ගතිමි. ඒත් කතාව දිගටම කියවමි. පොත ඉවත තැබීමට නොසිතේ. ඉදිරියේදී යමක් සිදුවනු ඇතැයි දැනෙන නිසා දිගටම කියවමි.

 කතුවරිය මා තුල මැවූ චිත්ත රූප වල අලංකාරය විස්තර කිරීමට නොයමි. එමගින් එය අවලස්සන වේ යැයි මට බියක් දැනේ. ඒ මගේ සිතේ ඇඳි රන් මැණිකාය. මා දුටු කන්ද උඩරට රජුය. රජ වාසල සහ ඒ අවට පරිසරයය.  මේ කන්ද උඩරට දේවයන් වහන්සේද මගේ සිත් ගති. සාම්ප්‍රදායික අන්තඃපුරයක සැතපෙන බඩජහරි රජෙක් වෙනුවට රාගය තුළ සියුම් හෝ ප්‍රේමයක් සොයන ඇතැම් විට ගැහැනු කම ඉදිරියේ අසරණ වෙන රජෙකි.

මදකින්ම මමද කන්ද උඩරට වාසලේ තනතුරකට පත්වෙමි. ඒට නමක් නම් නොවීය. විටෙක කන්ද උඩරට නරපතියාගේ ඉතා විශ්වාසවන්ත ආරක්ෂකයා වෙමි. විටෙක රන් මැණිකා ගේ දුක සැප සොයා බලන ඇගේ මිතුරෙකු වෙමි. කන්ද උඩරට කුමන්ත්‍රණ ගැන රජුට සැලකරන චරපුරුෂයෙකු වෙමි. කෙසේවත් මගේ වීරෝධාර දේශප්‍රේමී  නරපතියාට නරකක් වෙනවාට අකැමැත්තෙමි.

රන් මැණිකා ලන්දේසීන් හමුවීමට යන ගමනේ දී ඈ හා යමි. මදින් මද මට ඈ කෙරේ වෛරයක් හට ගනී. මේ ගැහැනිය කන්ද උඩරට රාජ්‍යට පමණක් නොව ඒ අභීත ශ්‍රේෂ්ඨ නරපතියාටද ද්‍රෝහි වනවා නොවේද? ? එක් සැනෙකින් කඩු පහර දී ඈ මරා දැමීමට මට සිතෙයි. කන්ද උඩරට රජුට, රාජ්‍යයට, සිංහල දේශයට පක්ෂපාතී වීර කාන්තාවක් මම රන් මැණිකාගෙන් බලාපොරොත්තු වීමි. නමුත් දැන් සිටින්නේ පරදේසක්කාරයෙක් හා නිදි වදින, සිත කය දමනය කර ගත් නොහැකි පහත් ගැහැණියකි.  මේ සිතුවිලි වල මූලාරම්භය කොහිද? ඇය මගේ සිතුවිලි අනුව හැසිරිය යුතු යැයි මා සිතන්නේ ඇයි? කෙසේ වුවද දැන් ඈ මගේ වෛරයට හසු වී අවසන්ය. අවස්ථාවක් ලද සැනින් මම ඇය මරා දමමි. මම කන්ද උඩරට රජුට මෙය සැල කරමි.

කන්ද උඩරට රජු ඉදිරියේ පරදේසක්කාරයාද රන් මැණිකාද මමද සිටිමු. රජු ඇගේ හිස ගසා දැමිය යුතුමය. පරදේසක්කාරයා අතර මගදී රහසේ ඝාතනය කල යුතුය. මගේ මවුබිමට ද්‍රෝහී වුනු ඔවුන්ට හිමි විය යුත්තේ එයයි.

එහෙත් මේ කන්ද උඩරට නර පතියා කුමක් කලේද? අභය දානය දී ඔවුන්ව පිටමන් කලේය. ඔවුහු අසුපිට ඉතා ප්‍රීතියෙන් ප්‍රේමයෙන් වෙලී ගමන් කලහ. අර ඈ ඒ පරදේසක්කාරයට තුරුළු වී යන අන්දම? නිලි වැස්සට තෙමෙන ඒ මුහුන සහ කට කොනක සිනහව ! මම දත් මිටි කමින් ඉවසමි. මම සිඳී බිඳී ගිය මනසින් රජවාසලට යළි පියමන් කළෙමි.

මගේ මිත්‍රයාට මා අවැසිද?. නැත. තව දුරටත් ඔහුට මා අවැසි නැති බව ඔහු දැන්වීය. මම මාළිගයෙන් පිටවීමි. රන් මැණිකා සහ ඕලන්දක්කාරයා අසු පිටින් ගමන් කල මග දිගේ ඉදිරියට පිය මැන්නෙමි. අතරමග හමු වූ මහ ගසක් යට  මම ඉඳගතිමි.

 දින කිහිපයක්ම මම ඔවුන්ගේ ප්‍රේමණීය, ඇතැම්විට ත්‍රාසජනක ජීවිත හා අතර ගත කළෙමි. රන් මැණිකා මගේ වෛරයට පාත්‍රවූයේ ඇයිදැයි මම  කල්පනා කළෙමි. ඇය මා සිතූ පැතූ ආකාරයට නොහැසිරීම හේතුවක් විය නොහැකිද? ඇයට කන්ද උඩරට රජු ඉදිරියේදී මෙන් පරදේසක්කාරයා ඉදිරියේ බියක් නොදැනෙන්නේ මන්ද? කන්ද උඩරට රජුගේ කවීත්වය වුව්ද ඇගේ බිය සැක පහ කිරීමට සමත් නොවූ හැඩයි.කන්ද උඩරට රජතුමා කෙතෙක් සාමාන්‍ය පෙම්වතෙකු ලෙස හැසීරීමට උත්සාහ කලද ඔහු අසමත්ය. ඔහුගේ රාජකීයත්වය එයට බාධාවක් වේ.

රන් මැණිකා යනු එක් අතකින් බලන කල හුදෙක්ම තම සිතිවිලි වලට යටවූ ගැහැණියකි. රජ සැප ඇයට මහත්වූ වධයක් වන්නට ඇත. රාජ නීති , සම්ප්‍රදායන්, අසීරු සිරිත් විරිත් ඇයට මහත් හිරිහැරයක් වන්නට ඇත. සිතට දම්වැල් දමා ප්‍රේම කිරීම කෙසේවත් කල නොහැක්කකි. උතුම් වූ පුරුෂාර්ථ, වගකීම් සියල්ල හැරදමා හුදෙක් තම සිතුවිලි හඹා යන එක් අතකින් බලනකල ආත්මාර්ථකාමී ගැහැණියකි. රන් මැණිකා ගැන එසේ සිතීමට මම කැමැත්තෙමි. ප්‍රේමය සහ රාජකීය වගකීම් අතර සිරවූ රජු පිළිබඳව ශෝකයක් ජනිත කිරීමට කතුවරිය සමත් ය.

සීමිත චරිත සංඛ්‍යාවකින් විචිත්‍රවත් වූ කතාවක් කීමට කතුවරිය සමත් වී ඇත. අලසබවක් නැතිව කතාව රසවිඳිය හැකි ආකාරයට චරිත සහ සිදුවීම් යොදා ගෙන තිබේ. සිනමාවකට වුව නැගිය හැකි ආකාරයේ වූ පොතේ අවසානයට මම මහත් සේ ඇලුම් කරමි.

P J සර් ගේ "එකම විහිළුව"

පී ජේ හෙවත් ප්‍රේමදාස ජයසිංහ සර් අපේ පංතියට ඉගැන්වූයේ නැතත් ගණිත අංශයේ අපි කවුරුත් ඉතා හොඳින් දන්නා ගුරුවරයෙකි. ඉතා සංසුන් කාරුණික ගුරුවරයෙකු ලෙස ඔහු මට මතකය.

පී ජේ සර් ගැන මට මතක සිද්ධියක් වන්නේ "එකම විහිළුව" දහ පොළක කීමේ සිද්ධියකි. එකම කතාව එකම අසන්නන් පිරිසකට කිහිප වරක් කීමෙන් ඇතිවන තත්වය කාටත් සිතා ගන්නට පුළුවන.

මට මතක විදිහට පී ජේ සර් කුමක් දෝ පණිවිඩයක් දීමට අපේ පංතියට (M 3) පැමිණි විටද මේ කතාව කිව්වේය. ඉන්පසු කොරිඩෝරයේ රැස්ව සිටි කොල්ලන් පිරිසකට දිනක් මේ කතාව කියනවා ඇසුණි. ඉන්පසු කුලරත්න ශාලාවේ පැවති රැස්වීමකදීද ඒ කතාවම කීවේය. පී ජේ සර් ඉගැන්වූ පංති වලට අනිවාර්යයෙන්ම කියන්නට ඇත. මෙන්න ඒ කතාව.

දිනක් එක් කොල්ලෙක් ඉතා ලස්සන කෙල්ලෙක් ළඟින් වාඩි වී ඇයගෙන් කැමැත්ත ඉල්ලන්නේ කෙසේ දැයි සිතමින් සිටියේය. කොතෙකුත් කල්පනා කලද කැමැත්ත ඉල්ලන්න හොඳම විදිහ කොල්ලාට හිතා ගැනීමට නොහැකි විය. අන්තිමට බොහොම අමාරුවෙන් හිත හදා ගෙන කොල්ලා කෙල්ලගෙන් මෙසේ ඇසීය. 

 "ඔයා මගේ ළමයගේ අම්ම වෙන්න කැමතිද? "

 [ඉන්දීෂ සේනානායකගේ නිවැරදි කිරීමට ස්තූතියි.]

උ. පෙළ පංතිවල  කොල්ලන් හිනැස්සීමට මේ වගේ අහිංසක කතාවකට ඇති හැකියාව කොතෙක් දැයි ඔබම සිතා බලන්න. ඒකත් එකම සෙට් එකට කිහිප සැරයක්ම කියන කොට?

ආනන්දයේ අපේ 2001 ඒ ලෙවල් පංති වල උන්ට මේ කතාව මතක ඇතැයි සිතමි.

නැවත දන්වන තුරු

කොච්චර කිව්වත් අනෙක් අය
හිතෙන්නේම මට නොබඳින්න
කියනා විස්තරේ ඇහුවාම
දුවන්නයි හිතෙන්නේ මට

නිදන්නට පෙර භාවනාකරන

සතුරාටත් මෙත් පුරන

අවබෝධයට පත් වුන

කෙනෙක් මුණගැහුනා මට

මගේ පව් දන්නා නිසාම 

එපා කිව්වා ඒ පුණ්‍යවන්තිය

වීදුරුවේ ඇඳි ඉරට

වඩා අඩුවෙන් පමණක් බොන්න

පළවෙනිම කොන්දේසිය

දෙවැන්නියගේ ඉල්ලීම

බැරි වැඩක් නොකර මම

බැරිය කිව්වා මූණටම

උස මහත ගැලපෙන

දායාද උතුරා තිබෙන

නිවුනු ගති ගුණ තිබෙන

මස් මාළු කන්නැති තෙවැන්නිය

ගවයෙක් නොවන හින්දා උලා කන

බැහැයි කිව්වා පසුව දින

උගත් රූමත් දායාද ඇති

ඉතා කඩිසර ගේ දොර වැඩද දත්

සොහොයුරා දොස්තර

යුවතියගෙ කටේ සැර

කන් රුදාවට ඇති බියට

බැහැයි කිව්වා කපුවාට

හිතෙන්නේ නැත්ද මට

තනිකඩව වසන්නට

නැවත දන්වන තුරුම

කසාද නම් නොසොයන් මට

අන්තිම නිවේදනය

ඔබ සමග ගෙවූ කාලය

අවසන් බැව් දැන ගන්න

මහ වැසි හෙලන්නට

සූදානම් අහස 

අන්තිම නිවේදනයත්

දැනුම් දී හමාරය..

මා  කියූ සියලු දෑ

ඔබ වෙතම තබා ගන්න

වැසි දිය පහරට ඇද වැටෙමි

ඈතට පාව යමි

එතෙක්..එන්න

මේ සුළං රැළි විඳ ගන්න

තාත්තාගේ පුදුම ලොකු අත

සියලු බිය සැක දුරුව යන්නට
වැටුනු දිවියම යලි නගන්නට
බලගතුම බෙහෙතක් හිසමතට ගැල්වූ
තාත්තාගේ පුදුම ලොකු අත

පවුලේම බර
 දරා ගෙන ගිය
නොසිඳෙනා වූ මහත් සවි ගත්
තාත්තා ගේ පුදුම ලොකු අත

 වැරදි හරි ගස්සවා
මග නොමග පෙන්වන්න
නිතර අප බිය කෙරූ
තාත්තා ගේ පුදුම ලොකු අත

 කාලයේ අණසකට යටවී
අයෝමය සවි කෙමෙන් වියැකෙන
මඳක් වැහැරී සෙමෙන් වෙව්ලන
තාත්තා ගේ පුදුම ලොකු අත